Ο Αλεξάκης Βλαχόπουλος γεννήθηκε στη Νικόπολη Πρέβεζας τo 1787 (κατ’ άλλους το 1780). Ήταν γόνος της οικογένειας αρματολών Συκά ή Βλαχόπουλου, του Βλοχού και του Αγρινίου. Μικρότερα σε ηλικία αδέλφια του ήταν οι Κωνσταντίνος και ο Δημήτριος. Όλα τα αδέλφια σε νεαρή ηλικία εκπαιδεύτηκαν και πήραν την στρατιωτική τους μόρφωση στο πολεμικό σχολείο του Αλή Πασά στα Γιάννενα.
Στη διάρκεια του μεγάλου διωγμού των αρματολών (1806-1808) κατέφυγε με τα αδέλφια του στα Επτάνησα και για ένα διάστημα υπηρέτησε στα επτανησιακά τμήματα του αγγλικού στρατού, ως
αξιωματικός, παίρνοντας μέρος στη κατάληψη της Λευκάδας και στην συνέχεια στις εκστρατείες της Σικελίας και της Γένοβας, στους αγώνες εναντίον του Ναπολέοντα.
Μετά την διάλυση των εθελοντικών αγγλικών ταγμάτων οι Βλαχόπουλοι παρέτειναν την διαμονή τους στα Επτάνησα όπου και μυήθηκαν, το 1819, στην Φιλική Εταιρεία και δραστηριοποιήθηκαν στην ανάπτυξη του δικτύου της Εταιρείας στην Πρέβεζα και στα Γιάννενα.
Κατά την άφιξή τους δε στην Πρέβεζα και σύμφωνα με το «Δοκίμιον της Φιλικής Εταιρείας», του Φιλήμονα, ο προδότης Διόγος κατήγγειλε στον Αλή Πασά τον λόγο της άφιξης του Αλεξάκη εκεί. Επίσης, έκανε και το εξής προδοτικό. Του παρέδωσε τις συμβολικές λέξεις και φράσεις των Φιλικών καθώς και
τα συνθηματικά νοήματα. Η οργάνωση όμως ήδη παρακολουθούσε τον Διόγο και αντέδρασε ταχύτατα…. Μέσα σε ελάχιστο χρόνο ειδοποιήθηκαν όλοι οι μυημένοι στην Ήπειρο να είναι προσεκτικοί στις κινήσεις τους. Ο Αλή Πασάς κάλεσε τον Βλαχόπουλο στα Γάννενα και με έξυπνο τρόπο του φανέρωσε τα συνθηματικά της Εταιρείας για να ελέγξει τις αντιδράσεις του. Ο Αλεξάκης, έχοντας ήδη προειδοποιηθεί, παρέμεινε ψύχραιμος… Παρά την πολύωρη ανάκριση, δεν αποκάλυψε το παραμικρό. Εκείνη την εποχή ο Αλή Πασάς είχε πέσει στη δυσμένεια της Υψηλής Πύλης και οι σύμβουλοι του θρόνου, Χαλέτ Εφέντης και Πασόμπεης, οι οποίοι μισούσαν τον ανυπότακτο πασά, διέψευσαν τον Διόγο, φροντίζοντας να επηρεάσουν τον πασά και παρουσιάζοντας τα λεγόμενά του ως μύθευμα για να αποσπάσει χρηματική αμοιβή.
Μετά από αυτό, φεύγοντας από τα Γιάννενα ο Αλεξάκης, βρέθηκε στην Οδησσό και από εκεί στην Κωνσταντινούπολη, σαν «Απόστολος»* της Φιλικής Εταιρείας, όπου για ένα διάστημα φυλακίστηκε.
Μετά την απελευθέρωσή του από την Κωνσταντινούπολη, ο Αλεξάκης Βλαχόπουλος βρέθηκε και πάλι στα Γιάννενα όπου κατάφερε να διορισθεί από τον Αλή Πασά καπετάνιος στο «Αναχαγιέν» του Βλοχού. Αναχωρώντας δε από τα Γιάννενα, ο ίδιος ο Αλή Πασάς, τον είχε εφοδιάσει με το απαραίτητο «μπουγιουρντί» του «Υψηλοτάτου» Βεζίρ Αλή Πασά :
«Είδησις προς όλους όθεν απεράση ο ιδικός μου Αλέξης Βλαχόπουλος όπου έρχεται δι’ εμέ να τον δεχτήτε και να τον περιποιηθήτε ως ιδικόν μου άνθρωπον…..».
Και επειδή ο Αναχαγιές του Βλοχού ανήκε στην δικαιοδοσία του γιού του Αλή, Μουχτάρ, ο διορισμός του Αλέξη Βλαχόπουλου ως καπετάνιου υπογράφτηκε κι από αυτόν, σε έγγραφο με ημερομηνία 26 Οκτωβρίου 1820, του οποίου το αυθεντικό κείμενο έχει ως εξής:
Εν τω μεταξύ η ώρα της έκρηξης της Επανάστασης πλησίαζε και ο Αλεξάκης Βλαχόπουλος με τους αδελφούς του ήταν ο κύριος μοχλός στην Στερεά Ελλάδα. Όταν οι προθέσεις τους έγιναν γνωστές στους Τούρκους ο Χουρσίτ, μέσω του γραμματέα του, Νικόλαου Λασπά, στέλνει επιστολή στον Αλεξάκη και του
συνιστά να μην υποκινεί τους ραγιάδες σε επανάσταση. Το τελευταίο μέρος της επιστολής αυτής:
Η έκρηξη της Ελληνικής Επανάστασης τον βρήκε οπλαρχηγό και καπετάνιο στο αρματολίκι του Βλοχού. Την εποχή εκείνη μέλη της οικογένειάς του κρατούνταν όμηροι στην Πρέβεζα. Με δικό του στρατιωτικό σώμα, 500 αγωνιστών, πήρε μέρος σε πολλές μάχες όπως στου Πέτα, στο Ζαπάντι, στο Μεσολόγγι και στην απελευθέρωση του Βραχωρίου.
Στην απελευθέρωση του Βραχωρίου αναφέρεται ότι σε αυτόν παραδόθηκαν οι Οθωμανοί, αλλά και ότι ο Βλαχόπουλος δεν δέχτηκε την αναίμακτη παράδοσή τους. Έτσι το βράδυ της ημέρας εκείνης, κρυφά από τους υπόλοιπους οπλαρχηγούς, διέταξε τους άντρες του και επιτέθηκαν στους άοπλους παραδοθέντες Οθωμανούς και Εβραίους με τα γιαταγάνια, σφάζοντάς τους. Από όσους Οθωμανούς
επέζησαν, κάποιοι ανταλλάχτηκαν με την οικογένεια του Βλαχόπουλου που κρατούνταν όμηροι στην Πρέβεζα. Οι υπόλοιποι ή κρατήθηκαν σκλάβοι των ντόπιων κατοίκων ή ανταλλάχτηκαν με άλλους Έλληνες αιχμαλώτους.
Ο Αλεξάκης Βλαχόπουλος χρημάτισε πληρεξούσιος των επαρχιών Βλοχού και Βραχωρίου στη Συνέλευση της Δυτικής Χέρσου Ελλάδος το Νοέμβριο του 1821, εντεταλμένος από τον Αλέξανδρο Μαυροκορδάτο, τον οποίο ακολούθησε στην πολιτική του δράση σε όλη τη διάρκεια του αγώνος. Επίσης
χρημάτισε και γερουσιαστής του Οργανισμού Δυτικής Χέρσου Ελλάδος.
Υπήρξε μέλος της δικαστικής επιτροπής στη δίκη του Γεωργίου Καραϊσκάκη το 1824.
Το 1825 με τον Κοντογιάννη και τον Γιάννη Ράγκο μπήκε στο πολιορκημένο Μεσολόγγι και μετά την έξοδο (Απρίλιος 1826) διορίστηκε Γενικός Επιθεωρητής Στρατού στη Στερεά Ελλάδα.
Το 1827 διορίστηκε γενικός επιθεωρητής Στρατού Στερεάς Ελλάδος.
Μετά την απελευθέρωση, το 1828, επί Καποδίστρια, έγινε υπουργός των Στρατιωτικών και επί Όθωνος υπουργός Ναυτικών.
Έλαβε μέρος στην επανάσταση της Θεσσαλίας το 1854.
Το 1864 έγινε υπασπιστής του βασιλιά Γεωργίου Α’.
Ο Αλεξάκης Βλαχόπουλος με την σύζυγό του Αναστασία είχαν τουλάχιστον τρία παιδιά. Ένα αγόρι (κατά μία πληροφορία ονομαζόταν Παρνασσός) και δύο κόρες, την Κασσάνδρα και την Ευφροσύνη. Η πρώτη παντρεύτηκε τον Νικόλαο Μιαούλη, εγγονό του Ανδρέα, ενώ η Ευφροσύνη, τον Κεφαλλονίτη Παναγή Βαλσαμάκη.
Ο Αλεξάκης Βλαχόπουλος πέθανε στην Αθήνα, το 1865.
Όπως μας πληροφορεί ο Σπύρος Σκλαβενίτης, Δρ. Ιστορίας, αρχειονόμος και προϊστάμενος ΓΑΚ Πρέβεζας, το 1883 οι δύο κόρες του Βλαχόπουλου δώρισαν αντικείμενα του πατέρα τους στο Μουσείο της Σχολής Ευελπίδων.
Τα αντικείμενα αυτά ήταν α) ο όπλο του Βλαχόπουλου, β) ένα επάργυρο ρόπαλο, που ανήκε άλλοτε στον Αλή Πασά και γ) μια τουρκική σημαία, λάφυρο από την κατάληψη του Αγρινίου. Αυτά τα αντικείμενα δυστυχώς δεν σώζονται πλέον στο Μουσείο. Προφανώς χάθηκαν κατά τα Δεκεμβριανά, καθώς τότε το Μουσείο της Σχολή Ευελπίδων υπέστη εκτεταμένες καταστροφές.
 Πορτραίτο του Αλεξάκη Βλαχόπουλου. |
|
|
Το πορτραίτο ανήκει στην ιδιωτική συλλογή του κ. Παύλου Προσαλέντη.
Όπως μας ενημερώνει ο Σπύρος Σκλαβενίτης, Δρ. Ιστορίας, αρχειονόμος και προϊστάμενος ΓΑΚ Πρέβεζας, στον πίνακα ο Βλαχόπουλος φέρει στολή η οποία παραπέμπει είτε στην προγενέστερη στρατιωτική του καριέρα είτε στη συμμετοχή του στη Διοίκηση του Ελληνικού Κράτους. Στη στολή διακρίνονται και τα παράσημα του Ανώτερου Ταξιάρχη του Σωτήρος και το αργυρό Αριστείο του Αγώνα. Επιπλέον, ο αγωνιστής απεικονίζεται σε νεαρότερη ηλικία σε σύγκριση με πορτραίτο του που εκτίθεται στο Εθνικό Ιστορικό Μουσείο (κτίριο Παλαιάς Βουλής) το οποίο είναι ευρύτερα γνωστό καθώς έχει χρησιμοποιηθεί σε διάφορες εκδόσεις και κυκλοφορεί στο διαδίκτυο (αυτό που έχει αναρτηθεί στην αρχή της ανάρτησης). Συμπτωματικά, το γνωστό αυτό πορτραίτο, αν και φέρεται ως ανυπόγραφο, είναι έργο Προσαλέντη (του Σπυρίδωνος, πατέρα του Αιμίλιου) και αρχικά είχε τοποθετηθεί στο Υπουργείο Στρατιωτικών το 1883. Εφόσον ο Βλαχόπουλος είχε αποβιώσει ήδη από το 1865, πρέπει να υποθέσουμε ότι ο καλλιτέχνης ζωγράφισε τον πίνακα έχοντας ενώπιόν του κάποια φωτογραφία του αγωνιστή. Ενδεικτικά αναφέρουμε την ύπαρξη φωτογραφίας του με φουστανέλα ως υπασπιστή του βασιλέως Γεωργίου του Α΄. Με αντίστοιχη ενδυμασία απεικονίζεται στο πορτραίτο του Εθνικού Ιστορικού Μουσείου (διακρίνεται μόνο το χρυσοποίκιλτο γιλέκο του).
ΕΠΙΣΤΟΛΕΣ
1. Όταν ο Μακρής λήστεψε την τούρκικη χρηματαποστολή στην Σκάλα Μαυρομμάτη, ο μουσελίμης και
δερβάναγας του Κάρλελι Αλβανός Νούρκας Σέρβανης έστειλε επιστολή στον Αλεξάκη Βλαχόπουλο παριστάνοντας ότι δεν γνωρίζει τις διαθέσεις του και τις ενέργειές του για υποκίνηση της Επανάστασης:
ΒΡΑΧΩΡΙ, 11 ΜΑΪΟΥ 1821
2. Επιστολή του Αλεξάκη Βλαχόπουλου σχετικά με την έναρξη της Επανάστασης στην Στερεά Ελλάδα και την επίθεση και άλωση του Βραχωρίου.
Η επιστολή αυτή του Βλαχόπουλου εκτός από τις πληροφορίες για τις πρώτες επαναστατικές ενέργειες στην Δυτική Ελλάδα, κάνει αναφορά και στον ρόλο του Γ. Βαρνακιώτη για την τακτική που ακολούθησε απέναντι στην Επανάσταση. Πολλοί ιστορικοί της Επανάστασης καταγγέλουν τον Βαρνακιώτη για την στάση του αυτή. Υπάρχουν όμως και ιστορικοί που έχουν αντίθετη άποψη.
3. Επιστολή Γεωργάκη Βαρνακιώτη προς Αλεξάκη Βλαχόπουλο
25 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 1821
4. Επιστολή Γεωργίου Βαρνακιώτη προς Αλεξάκη Βλαχόπουλο
ΜΑΧΑΛΑΣ, 25 ΜΑΪΟΥ 1821
5. Επιστολή Δημητρίου Υψηλάντη προς Αλεξάκη Βλαχόπουλο
ΤΡΙΚΟΡΦΑ, 27 ΙΟΥΛΙΟΥ 1821
6. Επιστολή Αλεξάκη Βλαχόπουλου προς Γεώργιο Νικολού (Βαρνακιώτη)
ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ:
*Η Εταιρεία είχε αρχικά τέσσερις βαθμίδες μύησης: α) οι αδελφοποιητοί ή βλάμηδες, β) οι συστημένοι, γ)
οι ιερείς και δ) οι ποιμένες. Αργότερα οι βαθμίδες συμπληρώθηκαν από ε) οι αφιερωμένοι και στ) οι αρχηγοί των αφιερωμένων, οι οποίοι δίνονταν αποκλειστικά σε στρατιωτικούς ζ)τους απόστολους και η)
το Γενικό Επίτροπο της Αρχής, τίτλος που δόθηκε στην Αλεξ. Υψηλάντη, όταν δέχτηκε την αρχηγία της Φιλικής Εταιρείας (1820).
ΠΗΓΕΣ:
– Εφημερίδα «ΤΟ ΦΩΣ ΤΟΥ ΑΓΡΙΝΙΟΥ», 1930.
Το 1930 ο Αιτωλοακαρνάνας νομικός και συγγραφέας
Μιλτιάδης Μάλαινος (με το ψευδώνυμο Βλάσης Ρούμελης) δημοσίευσε σειρά άρθρων
στην εφημερίδα «Το Φως του Αγρινίου» με τίτλο «Το Αγρίνιον και οι καπεταναίοι
του», παραθέτοντας πληθώρα αδημοσίευτων εγγράφων για τον Αλεξάκη Βλαχόπουλο.
– Έκδοση Βιβλιοθήκης της Βουλής των Ελλήνων
(1984), «Ο Γεώργιος Τερτσέτης και τα Ευρισκόμενα Έργα του»
–Δοκίμιον Ιστορικόν περί της Ελληνικής Επαναστάσεως παρά Ιωάννου Φιλήμονος, 1859
–Γ.Α.Κ.
–Ψηφιακό Αποθετήριο Ακαδημίας Αθηνών
–Σάθας Κωνσταντίνος Κ., Ελληνικά ανέκδοτα
περισυναχθέντα και εκδιδόμενα κατ’ έγκρισιν της Βουλής εθνική δαπάνη, τόμοι
Α´+Β´, Αθήνησι 1867
-Ιστορία του Αγρινίου, Γερ. Ηρ. Παπατρέχας
-Ανέκδοτοι Αυτόγραφοι Επιστολαί Των Επισημοτέρων Ελλήνων Οπλαρχηγών, Ν.Φυσεντζίδου, 1893
Για την αναπαραγωγή της ανάρτησης είναι ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΗ η αναφορά της πηγής.
