Οι πρόσφυγες

«…Βαπόρια φτάναν το ένα πίσω απ’ τ’ άλλο, και ξεφόρτωναν κόσμο, έναν κόσμο ξεκουρντισμένον, αλλόκοτο, άρρωστο, συφοριασμένο, λες κι έβγαινε από φρενοκομεία, από νοσοκομεία, από νεκροταφεία.
Έπηξαν οι δρόμοι, το λιμάνι, οι εκκλησίες, τα σχολειά, οι δημόσιοι χώροι. Στα πεζοδρόμια γεννιόνταν παιδιά και πέθαιναν γέροι. 
Ενάμισυ εκατομμύριο άνθρωποι βρεθήκανε ξαφνικά έξω απ’ την προγονική τους γη…
Παράτησαν περιουσίες, τον καρπό στα δέντρα και στα χωράφια, το φαΐ στη φουφού, τη σοδειά στην αποθήκη, το κομπόδεμα στο συρτάρι, τα πορτραίτα των προγόνων στους τοίχους. Και βάλθηκαν να τρέχουν, να φεύγουν κυνηγημένοι απ’ το τούρκικο μαχαίρι και τη φωτιά του πολέμου.
Προσφυγόπουλα στο Αγρίνιο 1930
Έρχεται μια τραγική στιγμή στη Ζωή του ανθρώπου, που το θεωρεί τύχη να μπορέσει να παρατήσει το έχει του, την πατρίδα του, το παρελθόν του και να φύγει, να φύγει λαχανιασμένος αποζητώντας αλλού τη σιγουριά.
Άρπαξαν οι άνθρωποι βάρκες, καΐκια, σχεδίες, βαπόρια, πέρασαν τη θάλασσα σ’ έναν ομαδικό, φοβερό ξενητεμό. Κοιμήθηκαν από βραδίς νοικοκυραίοι στον τόπο τους και ξύπνησαν φυγάδες, θαλασσοπόροι, άστεγοι, άποροι, αλήτες και ζητιάνοι στα λιμάνια του Πειραιά, της Σαλονίκης, της Καβάλας, του Βόλου, της Πάτρας… 
Ενάμισυ εκατομμύριο αγωνίες και οικονομικά προβλήματα ξεμπάρκαραν στο φλούδι της Ελλάδας, με μια θλιβερή ταμπέλα κρεμασμένη στο στήθος: 
“Πρόσφυγες!” 
Πού ν’ αποκουμπήσουν οι πρόσφυγες; Τι να σκεφτούν; Τι να ξεχάσουν; Τι να πράξουν; Πού να δουλέψουν; Πώς να ζήσουν;…» 

                                                                                            (Διδώ Σωτηρίου, “Οι Νεκροί περιμένουν”).

 




 Τον Αύγουστο του1922, μετά την ήττα του ελληνικού στρατού στη Μικρά Ασία, χιλιάδες πρόσφυγες πέρασαν στην Ελλάδα.

 Ένα σημαντικό μέρος των προσφύγων που κατέφυγαν στο Αγρίνιο κατάγονταν από τις πόλεις, τις κωμοπόλεις, τα χωριά και τους οικισμούς της Ερυθραίας Χερσονήσου. Απέναντι από το νησί Χίος, βρίσκεται η Ερυθραία Χερσόνησος και στην δυτική της ακτή ήταν η πόλη Ερυθραία. Για το λόγο αυτό και ο τρίτος προσφυγικός συνοικισμός, εδώ στο Αγρίνιο, ονομάστηκε «Νέα Ερυθραία».
Στο Αγρίνιο οι πρόσφυγες εγκαταστάθηκαν σταδιακά από το 1922 έως και το 1924. Ο λόγος που επιλέχθηκε το Αγρίνιο, ήταν ότι τους ήταν κάπως γνωστός τόπος, αφού από τον πρώτο κιόλας διωγμό του 1914, ορισμένοι πρόσφυγες είχαν εγκατασταθεί εδώ.
Ο προσφυγικός αυτός πληθυσμός χαρακτηριζόταν όχι μόνο από οικονομικές και κοινωνικές διαφορές, αλλά και από πολιτιστικές και γλωσσικές ιδιαιτερότητες.
Έφτασαν εδώ όπως και σε όλη την Ελλάδα σε τραγική κατάσταση.
Οι περισσότεροι είχαν εγκαταλείψει βιαστικά τα σπίτια τους, φέρνοντας μαζί τους ελάχιστα ή και κανένα κινητό αγαθό.
Εγκαταστάθηκαν σε παράγκες στην πλατεία Μπέλλου, στο κτήμα του Στάϊκου-Χατζόπουλου (σημ. Πάρκο) και στην πλατεία Τσακανίκα (σημ. Παιδικό Σταθμό).

“Τα Προσφυγικά Καλύβια”



Το 1923 κατασκευάζονται τα πρώτα πρόχειρα στεγάσματα,  τα «Προσφυγικά Καλύβια» όπως τα έλεγαν, στα δυτικά του Αγρινίου, πριν τον Άγιο Κων/νο, και μεταφέρονται οι περισσότεροι  εκεί.
Αργότερα χτίστηκε ο συνοικισμός που ονομάστηκε «Άγιος Κων/νος»

Ο δεύτερος προσφυγικός συνοικισμός



Το 1930 επισκέφτηκε το Αγρίνιο ο τότε Πρωθυπουργός Ελευθέριος Βενιζέλος. Τότε εξήγγειλε την ίδρυση τρίτου συνοικισμού,τον οποίο μάλιστα και θεμελίωσε και τον ονόμασε «Νέα Ερυθραία».
Αργότερα για να αποκατασταθούν και άλλοι πρόσφυγες, χτίστηκαν κι άλλα σπίτια που διανεμήθηκαν σε προσφυγικές οικογένειες αλλά και σε Αγρινιώτες. Αυτά χτίστηκαν στο κτήμα των αδελφών Σωτηρόπουλου.

Η περιοχή του Αγίου Κων/νου το 1930.( Μουσείο Μπενάκη)


Μικρά και στενάχωρα τα σπίτια των προσφύγων, αλλά πάντα περιποιημένα με τις μικρές αυλές τους καταπράσινες, με τους ασπρισμένους τενεκέδες γεμάτους λουλούδια. Εργατικοί και δραστήριοι, δούλεψαν στα καπνοχώραφα και στις καπναποθήκες. Στέριωσαν, πρόκοψαν και συνέβαλαν σημαντικά στην ανάπτυξη του Αγρινίου.

Οικογένεια Τσελεπίδη στα Προσφυγικά το 1926

 

Στοιχεία Αγίου Κων/νου


12/07/1929 – Σύσταση της Κοινότητας Αγίου Κωνσταντίνου με την απόσπαση του οικισμού Άγιος Κωνσταντίνος από το Δήμο Αγρινίου και τον ορισμό του ως έδρα της Κοινότητας.
22/07/1929 – Η Κοινότητα καταργείται και συνενώνεται με το Δήμο Αγρινίου.
26/09/1946 – Σύσταση της Κοινότητας με την απόσπαση του οικισμού Άγιος Κωνσταντίνος από το Δήμο Αγρινίου και τον ορισμό του ως έδρα της Κοινότητας.
30/08/1994 – Η Κοινότητα Αγίου Κωνσταντίνου αναγνωρίζεται σε Δήμο Αγίου Κωνσταντίνου.
04/12/1997 – Ο Δήμος καταργείται και συνενώνεται με το Δήμο Αγρινίου.


Μέχρι το 1939 Πρόεδρος της Κοινότητας ήταν ο Ιωάννης Μαυρογιάννης. Ακολουθούν οι Ιορδάνης Ξανθόπουλος, Λάζαρος Σπυρίδης, Βασίλειος Πλωματόπουλος, Παναγιώτης Κράλης, Διομήδης Ευθυμίου, Ιωάννης Πλατάνης, Βασίλειος Λαμπράκης, Παναγιώτης Κράλης (β’ φορά ), Ιωάννης Αρβανιτόπουλος, Ανδρέας Ψωμιάδης.

Visited 23 times, 1 visit(s) today