της Χρυσούλας Σπυρέλη
Μια επιμελημένη εργασία των εκδόσεων Γαβριηλίδη αποτελεί το νέο βιβλίο της Φιλολόγου Χρυσούλας Σπυρέλη που μέσα στις 552 σελίδες του παρουσιάζονται η προσωπικότητα, η βιογραφία και εργογραφία του συγγραφέα Αθ. Γ. Κυριαζή.
Παλιός “γνώριμος” της ο λογοτέχνης, αφού και η διδακτορική της διατριβή ήταν για τούτον τον “ελάσσονα” ποιητή της περιόδου του μεσοπολέμου, που τον αποκαθιστά στην συνείδηση των αναγνωστών του έργου του και τον τοποθετεί ψηλότερα στην κλίμακα την αξιολογική. Και γιατί να μην το κάνει, αφού κι ο “μείζων” Παλαμάς που τραγούδησε τους “καημούς της λιμνοθάλασσας” τον αναγνώρισε και είπε τον προσήκοντα επαινετικό λόγο για τον ποιητή που στιχούργησε τον “όνο της ιδιωτικής μνήμης” κοινό στοιχείο της γενιάς του ’20.
Η Χρ. Σπυρέλη, άνθρωπος με πνευματικά ενδιαφέροντα και επιστημονική αρματωσιά με την εργατικότητα, τη μεθοδικότητα και την επιμέλεια της μας έδωσε ένα πλήρες και άριστο έργο και δεν επέτρεψε στο χρόνο και στην κόρη του τη Λήθη να επιχωματώσει τη μνήμη του συγγραφέα.
Η συγγραφέας έψαξε και βρήκε τις παλιές εκδόσεις, που είναι δυσεύρετες, ταξίδεψε στη Θεσσαλονίκη και μελέτησε το ανέκδοτο έργο του που κατέχει η εγγονή του Ιόλη Χαρατσάρη καθώς και το περιοδικό του Μεσοπολέμου “Νέα Γράμματα” (1924) που εξέδιδε και διηύθυνε ο Αθ. Κυριαζής και με την επιμέλεια και σχολαστικότητα της μέλισσας τα μάζεψε, τα ταξινόμησε και μας έδωσε αυτή τη μονογραφία, μια “Συμβολή στην επαναξιολόγηση των ελασσόνων του Μεσοπολέμου” όπως αναφέρει στον υπότιτλο του βιβλίου.
Έτσι, παρουσιάζονται όλες οι δημοσιευμένες συλλογές του Αθ. Κυριαζή από το 1920 έως το 1950. Όμως, προηγουμένως, προτάσσονται οτην Εισαγωγή μια αναλυτική βιογραφία, με αυτούσιο το αυτοβιογραφικό σημείωμα, “σπαράγματα βιογραφικά”, όπως αναφέρει η συγγραφέας και η αναφορά στις τρεις περιόδους της πνευματικής του δημιουργίας (1920-1929, 1930-1937, 1938-1950), στα βραβεία και στους επαίνους που του απονεμήθηκαν, στα πνευματικά σωματεία που υπήρξε ιδρυτικό μέλος και μέλος των Διοικητικών Συμβουλίων.
Απ’ το ανέκδοτο έργο του που αποτελείται από έξι συλλογές, όπως προαναγγέλλονταν, όσο ζούσε, στην τελευταία σελίδα του ποιητικού βιβλίου που κυκλοφορούσε κάθε φορά, η Χρ, Σπυρέλη δήμοσιεύει μικρό αριθμό ποιημάτων από δύο ποιητικές συλλογές και ελάχιστα ποιήματα από ατακτοποίητες ανέκδοτες συλλογές ή από λυτά φύλλα του αρχείου του.
Δεν ήταν δυνατόν σ’ αυτόν τον τόμο να χωρέσει όλο το ανέκδοτο ποιητικό του έργο, τα χειρόγραφα με λυρικές πρόζες και κριτικά κείμενα.
Γνωρίζει η ερανίστρια και παρουσιάστρια του έργου του Α.Κ., πως τα σχόλια και οι παραπομπές είναι τα δεκανίκια του βιβλίου και η Χρυσούλα του έδωσε ατσάλινα δεκανίκια. Διακόσιες εξήντα παραπομπές για όλο το έργο, δημοσιευμένο και ανέκδοτο κι ακόμα ερμηνείες. συντομογραφιών, 5ί9ΐ3, υπομνηματισμός, ευρετήριο ονομάτων και επίμετρο, όπου παρουσιάζονται σε φωτοανατύπωση κείμενα ή έγγραφα που αφορούν μαθητικές εκδόσεις, πνευματικά ενδιαφέροντα, αλληλογραφία με ξένους νεοελληνιστές και ο γραφικός του χαρακτήρας. Προλογίζει ο καθηγητής Ερατοσθένης Γ. Καψωμένος.
Η συγγραφέας με τούτη τη μεθοδευμένη αξιολογική εργασία τοποθετεί τον ποιητή στη θέση που του έδωσε ο ομότεχνος του Ρήγας Γκόλφης με το ποίημα: “Όνειρα και Παραμύθια”, ομότιτλο συλλογής του Α.Κ.
-
Ώ δε γερνά τέτοια καρδιά/ που με γητειές να ψάλλει ξέρει.
-
Γλυκεία του πόνου σου η βραδιά/ μέσα σε ποίησης καλοκαίρι.
-
Τα ονείρατά μας ζωντανά,/ τα παραμύθια αληθεμένα…
-
Τραγουδά ολοένα και ξανά/δροσιά για μας, καημός για σένα.
Διονύσης Σπ.Μπερερής
Το παραπάνω κείμενο του κ. Διον. Μπερερή δημοσιεύτηκε στην Αγρινιώτικη εφημερίδα “ΠΟΛΙΤΕΙΑ” (φύλλο 235 της 18-12-2007)
Σπυρέλη Χρυσούλα
Η Χρυσούλα Σπυρέλη γεννήθηκε στον Άγιο Βλάση Αιτωλοακαρνανίας. Σπούδασε φιλολογία στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Από το 2003 είναι διδάκτωρ του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων. Τα ερευνητικά της ενδιαφέροντα επικεντρώνονται σε θέματα νεοελληνικής λογοτεχνίας. Ασχολείται με την περίοδο 1920 κι εξής. Έχει δημοσιεύσει τις μελέτες : “Το περιοδικό Νέα Γράμματα” 1924, “Βίγλα 1923: Ένα λογοτεχνικό περιοδικό τον Μεσοπολέμου στο “ποιητικό” Μεσολόγγι”, “Μεγάλη Παρασκευή του 44 στο Αγρίνιο. Η λογοτεχνική επεξεργασία ενός ιστορικού γεγονότος”, κ.ά. Συμμετέχει σε επιστημονικά συνέδρια και αρθρογραφεί σε λογοτεχνικά περιοδικά. Είναι ιδρυτικό μέλος του Κέντρου Έρευνας τοπικής ιστορίας και πολιτισμού Αιτωλοακαρνανίας. Από το 2008, σε συνεργασία με τον Γιώργο Λαουρδέκη είναι υπεύθυνη της σειράς “Νεοέλληνες συγγραφείς – Βιβλιογραφία” των εκδόσεων της Παπαχαραλαμπείου Δημόσιας Κεντρικής Βιβλιοθήκης Ναυπάκτου. Το 2007 κυκλοφόρησε το βιβλίο της “Τα ποιήματα του Αθ. Κυριαζή (1887-1950). Συμβολή στην επαναξιολόγηση των ελασσόνων του Μεσολογγίου” (εκδ. Γαβριηλίδης). Γράφει επίσης ποιήματα και έχει εκδώσει μια ποιητική συλλογή (“Τηλε-φάος”, 2002). Ζει και εργάζεται στο Αγρίνιο ως φιλόλογος καθηγήτρια. Είναι παντρεμένη με τον εκπαιδευτικό Γιώργο Υφαντή και έχει δύο παιδιά.
