Καταφύγια και βομβαρδισμοί

στην πόλη του Αγρινίου, κατά την περίοδο του πολέμου του ‘40

Τα Γερμανικά στρατεύματα πάτησαν για πρώτη φορά το πόδι τους στο Αγρίνιο στις 22 Απριλίου του 1941, δύο μέρες μετά το Πάσχα.

Δύο μέρες πριν, ανήμερα της Κυριακής του Πάσχα, στις 20 Απριλίου, το αεροδρόμιο του Αγρινίου είχε καταληφθεί από Γερμανούς αλεξιπτωτιστές.

Είχε προηγηθεί ένας σφοδρός βομβαρδισμός του αεροδρομίου τα ξημερώματα της Κυριακής του Πάσχα, στις 5.30 το πρωί.

Τότε στο αεροδρόμιο, προσγειώνονταν και απογειώνονταν ελληνικά αλλά και συμμαχικά (Αγγλικά) πολεμικά αεροπλάνα.

Κατά τον βομβαρδισμό αυτόν δεν υπήρχαν θύματα, ούτε αεροπλάνα είχαν χτυπηθεί, αφού τα συμμαχικά είχαν απογειωθεί με προορισμό το Κάιρο, μία μέρα πριν.Την ίδια μέρα άλλη μία βόμβα πέφτει επί της οδού Μπαϊμπά δίπλα από το καφενείο του Θεοδωρακόπουλου. Εκεί, έξω από το καροποιείο του Παπαλένη βρισκόταν ένα κάρο για επισκευή με τα ξύλα ζεύξεως προς τον ουρανό. Γερμανός αεροπόρος θεώρησε ότι είναι αντιαεροπορικό πολυβόλο και το βομβάρδισε.

Λίγες μέρες πριν από αυτό τον βομβαρδισμό, την Μεγάλη Τετάρτη, 16 Απριλίου του ’41, η σειρήνα, που είχε τοποθετηθεί στην στέγη του διώροφου ξενοδοχείου «ΗΛΙΟΝ ΠΑΛΛΑΣ», «στρίγγλισε»,  γύρω στο μεσημέρι. Δεν ήταν η πρώτη φορά που γινόταν αυτό. Πολλές φορές ο απαίσιος αυτός ήχος είχε προειδοποιήσει τους κατοίκους να τρέξουν να κρυφτούν στα καταφύγια ή στα υπόγεια που χρησιμοποιούσαν σαν καταφύγια, χωρίς όμως να γίνει κάποια αεροπορική επίθεση.

Τρείς σειρήνες είχαν τοποθετηθεί στην πόλη:

Στο ξενοδοχείο «ΗΛΙΟΝ ΠΑΛΛΑΣ» (ηλεκτροκίνητη)
Επί της Παπαστράτου στο σπίτι του αντιστασιακού Κώστα Αυγούλη  (ηλεκτροκίνητη)
Στο πολεμικό αεροδρόμιο (χειροκίνητη)

 Εκείνη την μέρα όμως, λίγα λεπτά μετά την προειδοποίηση, ένας εκκωφαντικός βρόντος
ακούστηκε στο κέντρο του Αγρινίου. Ταυτόχρονα, κι άλλοι, λίγο πιο μακρινοί …

Η πρώτη βόμβα έπεσε στην αρχή της οδού Παπαϊωάννου. Μία δεύτερη, πίσω από το κτίριο της κλινικής του Δανέλλη και συγκεκριμένα στην αυλή του σπιτιού του Κώστα Γιαννακόπουλου. Μία τρίτη βόμβα έπεσε στην αυλή της οικίας Ναούμ και η τέταρτη στην οδό Παναιτωλικού κοντά στο μαγαζί των αδελφών Μήτσου και Γιάννη Παπαχρήστου (Μίγκα).

Η δεύτερη βόμβα σκότωσε την σύζυγο του Κώστα Γιαννακόπουλου και τους Ευθύμιο και Χρήστο Μάγο, πατέρα και γιό, από το Δοκίμι.

Ο Θ.Μ.Πολίτης, μετά από έρευνα που έκανε, αναφέρει ονομαστικά τους νεκρούς εκείνης της επίθεσης.

Νεκροί (από θανάσιμα τραύματα θραυσμάτων βομβών)

•  Σπυρίδων Τόντος του Δημοσθ., υπομοίραρχος Χωροφυλακής, ετών 40.
• Λάζαρος Μουμουγιάνης του Δημ., ιδιωτικός υπάλληλος, ετών 40.
• Κων|νος Παπαλένης ή Παπανικολάου του Νικ., ετών 28.
• Ιωάννης Χονδρογιάννης του Αναστασίου, επιλοχίας, ετών 29.
• Τρύφων Βουλωμένος από το Παναιτώλιο, ετών 27.
• Ελένη συζ. Κων|νου Γιαννακόπουλου, ετών 41.
• Ευθύμιος Μάγος από το Δοκίμι, γεωργός, ετών 50.
• Χρήστος Μάγος του Ευθυμίου, από το Δοκίμι, ετών 17.
• Χαράλαμπος Παρθενίου του Κω|νου, στρατιώτης, ετών 26.
• Αθανάσιος Τριανταφύλλου του Ιωάννη, μαθητής, ετών 12.
• Βασιλική χήρα Κων|νου Σύρρου, ετών 55.

Κατά την διάρκεια του πολέμου, οι τοπικές και τεχνικές υπηρεσίες των Δήμων, μετά από μελέτες έκριναν και όριζαν ποια κτίρια ήταν κατάλληλα για καταφύγια.

Αρκετά κτίρια και σπίτια στο Αγρίνιο κρίθηκαν κατάλληλα. Σαν κατάλληλα μεταξύ άλλων
κρίθηκαν: οι καπναποθήκες Παπαπέτρου, το υπόγειο της Τράπεζας Ελλάδος,οι καπναποθήκες Κόκκαλη,τα υπόγεια των «Παπαστρατείων Εκπαιδευτηρίων», τα υπόγεια των 1ου, 2ου και 3ου Δημοτικών Σχολείων, το υπόγειο του ξενοδοχείου «ΗΛΙΟΝ ΠΑΛΛΑΣ», το υπόγειο της οικοδομής του Κων|νου Πολίτη, οδός Τσαλδάρη και Δαγκλή, το υπόγειο της οικοδομής του γεωπόνου Ιωάννη Λούσκα, στον Άγιο Κων|νο.